SPC là thuật ngữ được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp, đặc biệt là quá trình sản xuất. SPC góp vai trò không nhỏ trong việc đưa ra nguồn sản phẩm chất lượng nhờ hành vi kiểm soát tốt quy trình. Ngày nay, SPC được ứng dụng trong các ngành hàng khác nhau, thậm chí trong chính đời sống cá nhân của con người.
SPC là gì?
SPC viết tắt của cụm từ Statistical Process Control, được hiểu là kiểm soát quá trình bằng thống kê. Quá trình sản xuất và cho ra thành phẩm của một loại sản phẩm, hàng hóa luôn tồn tại nhiều lỗ hổng và bất cập, kiểm soát được quá trình chính là theo dõi, tìm ra những sai lệch và cách khắc phục, hoàn thiện quá trình. Phương pháp thống kê được hiểu đơn giản là tính toán, thu thập thông tin dựa trên dữ liệu mẫu, làm thành một bảng chi tiết các đề mục. Sau đó, người thống kê sẽ tiến hành phân tích, và xử lý các thông tin đã thu thập được.
Thuật ngữ SPC bắt nguồn từ đâu?
SPC được phát triển và ứng dụng thành công bởi Shewart, năm 1939 SPC được lấy làm đề tài một cuốn sách và cứ thế, SPC được sử dụng rộng rãi trong các quy trình phục vụ cho việc kiểm soát chất lượng. SPC bị lãng quên ở Mỹ sau chiến tranh thế giới thứ 2 và lan truyền sang Nhật. Mãi đến năm 1970, khi cuộc cách mạng cạnh tranh về chất lượng sản phẩm bùng nổ, SPC hồi sinh tại Mỹ và tiếp tục trở thành công cụ hàng đầu trong công tác kiểm tra, đánh giá quy trình sản xuất hàng hóa.
Ứng dụng của SPC trong đời sống và một số hạn chế nhất định
SPC có lẽ không còn xa lạ gì đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn. Một câu hỏi đặt ra là các doanh nghiệp lớn với số lượng sản phẩm được sản xuất một ngày/ 1 tháng/ 1 năm như vậy thì việc kiểm soát quá trình bằng thống kê sẽ diễn ra như thế nào? Theo như định nghĩa SPC đã được đề cập bên trên, việc tính toán, thu thập thông tin được tiến hành dựa trên dữ liệu mẫu. Vậy thế nào là một dữ liệu mẫu?
Một ví dụ đơn giản minh họa cho dữ liệu mẫu như sau: Thông qua thùng hàng sữa nhận được từ nhà máy, người phụ trách quản lý chất lượng phát hiện tồn tại một số hộp sữa bị bung một góc phần tư, dẫn đến tình trạng sữa bên trong bị chảy ra trong quá trình vận chuyển. Lúc này, SPC được ứng dụng nhanh chóng bằng việc thâm nhập trực tiếp vào quy trình đóng gói của nhân công, lấy ra xác suất bất kì 20 hộp sữa vừa được đưa vào thùng lớn chuẩn bị đóng và vận chuyển đi, người kiểm tra tiến hành các thao tác kiểm tra, đánh giá bằng kiến thức chuyên ngành. Từ đó, họ tìm ra sự sai sót trên bao bì sản phẩm trong quy trình đóng gói, xác định chính xác bộ phận thực hiện thao tác này, chấn chỉnh và rà soát chặt chẽ ở các quy trình sau.
Đây có thể coi như một ứng dụng của bộ môn xác suất trong đời sống, khi con người tổng kết và đánh giá kết quả/ chất lượng một quá trình dựa trên một số lượng nhất định sản phẩm ngẫu nhiên.
SPC kiểm soát được rất nhiều số liệu trong quá trình làm việc, phát hiện nhanh chóng các vấn đề xấu xảy ra và tìm cách khắc phục kịp thời. SPC ổn định quy trình sản xuất, là bước quan trọng trong công tác quản lý, đánh giá chất lượng. Nhờ đó, số lượng sản phẩm hỏng, lỗi của một doanh nghiệp được giảm thiểu đến mức tối đa, thúc đẩy trách nhiệm trong công việc của nhân viên, nâng cao tính sát sao trong điều hành, tiết kiệm một khoản lớn chi phí cho doanh nghiệp. Phát hiện và xử lý kịp thời, luôn là giải pháp hữu hiệu thay vì bị phản ánh bởi số lượng hàng không đạt chuẩn vượt mức quy định, rồi mới đem ra giải quyết.
Có SPC, doanh nghiệp dễ dàng mô phỏng, dự đoán các khả năng, trường hợp, hiện tượng có thể xảy ra của một sản phẩm, có phương pháp phòng tránh. SPC tác động không nhỏ đến thu nhập cũng như danh tiếng của doanh nghiệp bởi quy trình cho ra đời một sản phẩm của bất kì doanh nghiệp nào cũng tồn tại những vấn đề phát sinh. SPC làm tốt nhiệm vụ của nó và mang đến những lợi ích vô cùng thiết thực.
Bên cạnh đó, những nhược điểm của SPC tuy không quá lớn nhưng vẫn là khía cạnh cần được lưu ý và quan tâm. Nhiều doanh nghiệp chủ quan cho rằng sử dụng SPC có thể thay thế toàn bộ quy trình kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm sau sản xuất. SPC chỉ phát huy hiệu quả tối đa khi được ứng dụng đúng cách, không có khả năng lược bỏ bất kì công đoạn cần thiết đã được xây dựng nào.
Yêu cầu khi sử dụng SPC trong doanh nghiệp
Người có quyền hạn sử dụng các công cụ SPC trong một doanh nghiệp thường là quản lý, tổ trưởng, nhân viên giám sát,…SPC đòi hỏi người dùng phải có lượng kiến thức và am hiểu nhất định về cơ sở, mục đích và ứng dụng của phương pháp. Quá trình xử lý các thông số đã thu thập được cần được minh bạch hóa, hướng khắc phục tình trạng và vấn đề được phát hiện nhờ SPC nên được giao cho người có năng lực chuyên môn và tầm nhìn. Lựa chọn sai người, SPC vô tình trở thành công cụ cho việc gian lận, ảnh hưởng xấu đến văn hóa, đạo đức nghề nghiệp trong doanh nghiệp.
Bạn có thể tìm kiếm thêm rất nhiều thông tin hữu ích về SPC trên các trang thông tin năng suất, chất lượng. Chẳng thể tưởng tượng được nếu cuộc sống của chúng ta thiếu đi SPC, chất lượng một sản phẩm được đưa ra thị trường nói riêng và đời sống, sức khỏe của con người nói chung sẽ biến động theo chiều hướng xấu như thế nào. Một thị trường tràn lan các sản phẩm kém chất lượng, hàng nhái, hàng giả lên ngôi là một thị trường vô cùng nguy hiểm.
Ví dụ điển hình cho việc thiếu hụt SPC như sự mọc ra tràn lan của các quán ăn vỉa hè. Với quy mô nhỏ hẹp, quy trình nấu nướng bằng các vật dụng thô sơ, an toàn vệ sinh thực phẩm không được kiểm soát, những địa điểm tụ tập đông khách hàng này thực chất là mầm mống đe dọa trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Nhà nước cho các cơ quan chức năng phân bổ nguồn lực đi dẹp, nhưng dẹp mãi vẫn không triệt để. Bởi sự phù hợp của loại hình kinh doanh này với túi tiền, thị hiếu và thói quen đã ăn sâu vào tâm thức người dân, dần dà trở thành văn hóa không thể thiếu ở các thành phố lớn.
Sự tồn tại và phát triển của SPC qua các thập kỉ như một minh chứng hùng hồn cho những lợi ích tuyệt vời mà nó mang lại. Sử dụng SPC hiệu quả là cách thức quản lý chặt chẽ chất lượng mọi quy trình.